لامپ رشد گیاه باید چه رنگی باشد

انتخاب لامپ رشد گیاه, تاثیر رنگ آبی بر رشد گیاه, تاثیر رنگ قرمز بر رشد گیاه, تاثیر رنگ های مختلف نور بر فتوسنتز, رنگ لامپ رشد گیاه, رنگ مناسب لامپ رشد, لامپ رشد آلوئه ورا, لامپ رشد پتوس, لامپ فول اسپکتروم

بررسی تاثیر رنگ های مختلف بر رشد گیاه

مقدمه

گیاهان برای فتوسنتز و رشد به نور نیاز دارند. در طبیعت، خورشید طیف کامل نور را تأمین می‌کند، اما در محیط‌های بسته، لامپ‌های رشد گیاه مصنوعی باید جایگزین مناسبی باشند. با پیشرفت فناوری، امروزه لامپ‌های LED رشد گیاه با طیف‌های نوری مختلف در دسترس هستند. اما سؤال اینجاست: کدام رنگ نور برای گیاهان بهتر است؟ آیا نور آبی، قرمز یا ترکیبی از چند رنگ نتیجه مطلوب‌تری دارد؟ در این مقاله قصد داریم به صورت علمی به بررسی این موضوع بپردازیم .

نقش رنگ های مختلف نور بر فتوسنتز گیاهان

فتوسنتز عمدتاً توسط رنگدانه‌هایی مانند کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئیدها انجام می‌شود. این رنگدانه‌ها نور را در طول‌موج‌های خاصی جذب می‌کنند:

تأثیر نور قرمز بر گیاهان:

گیاهان به نور قرمز در طیف نور حساس هستند. این حساسیت به دلیل وجود گیرنده‌ای به نام فیتوکروم (phytochrome) در سلول‌های گیاه است. فیتوکروم یک رنگدانه آبی-سبز است که مانند یک “چشم” فقط نور قرمز را تشخیص می‌دهد.

رشد گیاه:

گیاهانی که در معرض نور قرمز زیاد رشد می‌کنند، معمولاً بزرگ، بلند و پرشاخه می‌شوند.

تولید هورمون متا-توپولین (meta-topolin):

وقتی فیتوکروم مقدار زیادی نور قرمز طبیعی (مثلاً در تابستان) دریافت می‌کند، تولید این هورمون افزایش می‌یابد.
وظیفه هورمون: جلوگیری از تجزیه کلروفیل (رنگدانه سبز گیاه).
نتیجه: گیاه در بهار و تابستان سبز می‌ماند، زیرا کلروفیل برای فتوسنتز (تبدیل نور خورشید به قند) ضروری است.

اگر می‌خواهید گیاهان شما بلندتر و پرپشت‌تر شوند، لامپ رشد شما باید نور قرمز کافی (در محدوده ۶۲۰-۷۰۰ نانومتر) داشته باشد. البته ترکیب آن با نور آبی (برای جلوگیری از رشد علفی) نیز مهم است.

بررسی علمی تاثیر نور آبی بر رشد گیاهان

رنگ دیگری که در طیف نوری وجود دارد و تاثیر گسترده ای بر رشد گیاهان خواهد داشت نور آبی است در ادامه به صورت علمی به بررسی تاثیر نور آبی بر رشد گیاهان خواهیم پرداخت .

کاهش هورمون اکسین (Auxin) و کنترل رشد طولی ساقه

وقتی گیاه در معرض نور آبی زیاد (مانند نور طبیعی در پاییز و زمستان) قرار می‌گیرد، کریپتوکروم فعالیت هورمون اکسین را مهار می‌کند.
اکسین مسئول رشد طولی ساقه و تسلط رأسی (Apical Dominance) است.
- تسلط رأسی: پدیده‌ای که در آن جوانهٔ انتهایی (رأسی) از رشد جوانه‌های جانبی جلوگیری می‌کند تا گیاه بیشتر به سمت بالا رشد کند.
با کاهش اکسین، گیاه به جای رشد عمودی، شاخه‌های جانبی بیشتری تولید می‌کند.

نتیجه: گیاهان کوتاه‌تر، پهن‌تر و مستحکم‌تر

در نور آبی، گیاهان کوتاه‌تر و فشرده‌تر رشد می‌کنند.
افزایش شاخه‌های جانبی باعث می‌شود گیاه پهن‌تر شود و ساختاری محکم‌تر داشته باشد.
این موضوع توضیح می‌دهد که چرا گیاهانی که در مراحل اولیه رشد تحت نور آبی پرورش می‌یابند، ظاهری توپر و انبوه دارند.

تأثیر بر گلدهی و تشکیل جوانه‌های گل

کاهش تسلط رأسی (به دلیل نور آبی) باعث می‌شود جوانه‌های گل بیشتری تشکیل شود.
این ویژگی برای گیاهان گلدار و میوه‌ده (مانند گوجه‌فرنگی و فلفل) مفید است.

ترکیب رنگ مناسب برای لامپ رشد گیاه

بر اساس مطالعات، ترکیب آبی و قرمز (با نسبت‌های مختلف) بهترین نتیجه را دارد:

نسبت ۱:۱ (آبی به قرمز): برای رشد عمومی و متعادل.
نسبت ۲:۱ (آبی بیشتر): برای گیاهان برگ‌دار مانند کاهو و اسفناج.
نسبت ۱:۲ (قرمز بیشتر): برای گیاهان گلدار و میوه‌ده مانند گوجه‌فرنگی و فلفل.

لامپ‌های Full-Spectrum (طیف کامل)

لامپ های فول اسپکتروم مانند لامپ های رشد گیاه فول اسپکتروم فروردین طیف گسترده ای از نور را شبیه سازی میکنند در نتیجه رنگ نور نهایی سفید دیده میشود .

این نور برای طیف گسترده تری از گیاهان شامل دانه دار ، بی دانه ، زینتی ، آپارتمانی و گلخانه ای و همچنین در مراحل مختلف رشد این گیاهان تاثیر گذار است .

نکات کاربردی برای رنگ لامپ رشد

در ادامه رنگ لامپ رشد گیاه مناسب برخی گیاهان رایج را بررسی میکنیم . هر رنگ نور مناسب کدام گیاهان خواهد بود

گیاهان برگ‌سبز (مانند پتوس، آلوئه‌ورا): نور آبی بیشتر مفید است.
گیاهان گلدار (مانند ارکیده، رز): نور قرمز و قرمز دور اهمیت دارد.
کشت‌های هیدروپونیک ( کشت هیدروپونیک چیست : ویکی پدیا )و جوانه‌زنی: ترکیب آبی و قرمز با شدت متوسط.
پرهیز از نورهای نامناسب: نورهای UV زیاد یا مادون‌قرمزِ کنترل‌نشده می‌توانند به گیاه آسیب بزنند.

در پایان

انتخاب رنگ لامپ رشد گیاه به نوع گیاه و مرحله رشد آن بستگی دارد. در حالی که نورهای آبی و قرمز حیاتی‌ترین نقش را دارند، استفاده از لامپ‌های Full-Spectrum یا ترکیب‌های هوشمند LED می‌تواند نتایج بهتری داشته باشد. برای دستیابی به رشد مطلوب، توصیه می‌شود از لامپ‌های مخصوص رشد گیاه با قابلیت تنظیم طیف نوری استفاده شود.

لازم به ذکر است چنانچه مایل به انتخاب لامپ رشد گیاه برای آپارتمان یا گلخانه خود هستید همه روزه می توانید با شماره های مندرج در بخش تماس با ما وبسایت فروردین تماس گرفته و از مشاوره کارشناسان صنایع الکترونیک فروردین جهت انتخاب نوع لامپ مناسب بهره مند شوید .